مطالعه زوال انگور در استان کرمان

انگور (vitis vinifera l.) یکی از مهمترین محصولات کشاورزی در ایران است که از سطح زیر کشتی معادل 302 هزارهکتار آن، سالیانه حدود 7/1 میلیون تن محصول برداشت می شود. در طول سال های 90-1389 و برای شناسایی و تعیین قارچ های بیمارگر همراه با زوال انگور از مناطق مختلف استان کرمان شامل ماهان، بردسیر، جوپار، قوام آباد، حمیدیه، سیرجان، سیرچ، چترود، هوتک، دلفارد، محی آباد، گلباف، اندوهجرد، کرمان، رابر، عرب آباد و خانوک بازدید به عمل آمد. از شاخه و تنه درختان بیمار که دارای علائم هوایی مانند زردی، زردی بین رگبرگ ها و قهوه ای شدن برگ ها، کاهش رشد، پژمردگی و علائم درونی مانند قهوه ای شدن بافت چوب، ایجاد رگه های سیاه و قهوه ای در چوب و قهوه ای شدن بافت آوندی بودند نمونه برداری شد. جداسازی عوامل قارچی از بافت های تغییر رنگ یافته چوب و با استفاده از محیط کشت عصاره مالت-آگار (malt extract agar = mea) حاوی 100 میلی گرم بر لیتر از سولفات استرپتومیسین (meas) و محیط کشت عصاره سیب زمینی-آگار (pda= potato dextrose agar) انجام شد. جدایه های بدست آمده بر اساس خصوصیات ریخت شناختی و محیط کشت شناسایی شدند. شناسایی جدایه های phaeoacremonium با تکثیر و تعیین ترادف بخشی از ژن بتا توبولین (b-tubulin gene) با استفاده از دو آغازگر t1 و bt2b و شناسایی جدایه های botryosphaeria نیز با تکثیر و تعیین ترادف بخشی از ناحیه its (its1+ 5.8s+ its2) با استفاده از دو آغاز گر its4 و its5 مورد تایید قرار گرفت. در کل 476 جدایه قارچی از درختان بیمار با علائم مختلف زوال بدست آمد. در این میان دو گونه phaeoacremonium aleophilum و phaeomoniella chlamydospora به ترتیب با 6/21 و 6/11 درصد بیشترین فراوانی را در بین جدایه های بدست آمده داشتند. قارچ های دیگری مانند pm. parasiticum با 3/6 درصد، aesculi fusicoccum ( با فرم جنسی botryosphaeria dothidea) با 4/0 درصد، phaeoacremonium sp.، aspergillus spp.، aspergillus terreus، alternaria sp.، coniothyrium sp.، paecilomyces sp.، penicillium spp.، nattrassia sp.، fusarium spp. و phoma sp. نیز از درختان بیمار و از مناطق مختلف نمونه برداری شده جداسازی شدند. آزمون بیماری زایی در شرایط گلخانه ای و بر روی قلمه های سبز دو رقم عسکری و سیاه انجام شد. نتایج بدست آمده از آزمون بیماری زایی نشان داد که جدایه های به کار رفته روی قلمه های مایه زنی شده بیماری زا بوده و پس از 20 روز باعث ایجاد تغییر رنگ بافت آوندی شدند. برای اثبات آزمون کخ، جدایه های مایه زنی شده دوباره از ناحیه بین بافت تغییر رنگ یافته و سالم جداسازی و بر اساس ویژگی های ریخت شناختی شناسایی شدند. با توجه به نتایج بدست آمده از بازدید و نمونه برداری از باغ های انگور در مناطق مختلف استان کرمان، بیماری زوال انگور به طورشایع در بیشتر باغ های نمونه برداری شده در استان کرمان مشاهده شد. کلمات کلیدی: زوال انگور، اسکا، پتری، phaeoacremonium aleophilum ، phaeomoniella chlamydospora ، botryosphaeria dothidea .